Η ψυχοθεραπεία δεν είναι ντροπή

Ο Καρλ Γιουγκ, Ελβετός ψυχίατρος και ψυχοθεραπευτής, είχε πει: «Έως ότου κάνεις το υποσυνείδητο συνείδηση, αυτό θα καθορίζει τη ζωή σου κι εσύ θα το ονομάζεις μοίρα». Πρόκειται για την ιδανική απάντηση σε όσους αναρωτιούνται για ποιο λόγο να κάνουν ψυχοθεραπεία.

Είναι γνωστό πως σήμερα περισσότερο από ποτέ οι άνθρωποι γύρω μας, ίσως ακόμα κι εμείς οι ίδιοι, έχουμε την ανάγκη να βρούμε τι συμβαίνει. Υπάρχει μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση πως η κρίση που μαστίζει τη χώρα κι έχει οικονομική έκφανση είναι στην πραγματικότητα μια κρίση βαθιά προσωπική που απλώς εκδηλώθηκε τρανταχτά στον τομέα των χρημάτων.

Μέσα μας όλα έχουν διαταραχτεί: νιώθουμε αδύναμοι ν᾽ ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες, να σταθούμε δυνατοί απέναντι στις προκλήσεις, να στηρίξουμε τις οικογένειές μας, να δημιουργήσουμε νέες σχέσεις και οικογένειες, να διατηρήσουμε τις φιλίες μας.

Και ακριβώς γι᾽ αυτό, υπάρχει έντονη η ανάγκη να στρέψουμε το βλέμμα μας εσωτερικά και να δούμε τι είναι αυτό που μας δυσκολεύει να στηρίξουμε τις επιλογές μας, που μας κάνει να νιώθουμε χαμένοι, που δε μας επιτρέπει να ζήσουμε μια ζωή ισορροπημένη και χαρούμενη παρά τις όποιες αντιξοότητες.

Μήπως η ζωή μας μοιάζει μ᾽ έναν αγώνα δρόμου χωρίς καμία χαρά; Μήπως νιώθουμε πως όλοι γύρω μας εξελίσσονται κι εμείς είμαστε στάσιμοι;

Μήπως εξαντλούμε όλο μας το δυναμικό χωρίς κανένα αποτέλεσμα; Μήπως δεν έχουμε καμία σταθερή σχέση στη ζωή μας;

Μήπως σαμποτάρουμε τον εαυτό μας σε κάθε βήμα προς την ευτυχία; Μήπως παρατηρούμε ότι επαναλαμβάνουμε μοτίβα συμπεριφορών που μας φέρνουν ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα; Μήπως πια βρισκόμαστε στο σημείο εκείνο της απελπισίας και νιώθουμε ότι αν δεν αλλάξουμε θα πνιγούμε;

Αν ναι, τότε ήρθε η ώρα να σκεφτούμε τη διαδικασία της ψυχοθεραπείας.

Σ᾽ αυτούς τους ανθρώπους που έχουν αποφασίσει να διαβούν το κατώφλι του ψυχοθεραπευτή αξίζει ένα μεγάλο μπράβο. Δεν είναι εύκολη υπόθεση ν᾽ αντιμετωπίσει κανείς τους δαίμονές του. Δεν είναι απλή διαδικασία να μάθει τον εαυτό του.

Θέλει μεγάλα κότσια, υπομονή κι επιμονή. Χρειάζεται ψυχικό σθένος για να αποφασίσεις πως θέλεις να αλλάξεις.

Τι συμβαίνει όμως στην ψυχοθεραπεία; Καταρχάς, μην περιμένεις θαύματα. Η συνειδητοποίηση κι η αλλαγή είναι διαδικασίες που χρειάζονται χρόνο και κατάθεση ψυχής, οπότε αν σκέφτεστε «θα πάρω το μπλε χάπι και τη Δευτέρα όλα θα χουν μπει σε τάξη», ξεχάστε το.

Παρ᾽ όλα αυτά, πρόκειται για μια απολύτως εφικτή διαδικασία την οποία όσοι έχουν ακολουθήσει δεν το μετάνιωσαν ποτέ κι είδαν όντως τη ζωή τους να αλλάζει. Αρκετοί, μάλιστα, άμεσα.

Η δουλειά του θεραπευτή είναι να δημιουργήσει το ασφαλές πλαίσιο μέσα στο οποίο ο θεραπευόμενος θα νιώσει ασφαλής ώστε να μιλήσει για τις πιο μύχιες σκέψεις του. Μέσα σ᾽ αυτό το πλαίσιο θα γίνει όλη η δουλειά.

Η βάση της θεραπείας είναι να εντοπίσουμε τις προβληματικές μας περιοχές, να ξαναβιώσουμε τα τραύματά μας (τα παιδικά μας, αλλά όχι μόνο), να τα θρηνήσουμε με τον τρόπο που δεν το κάναμε όταν αυτά συνέβησαν και να προχωρήσουμε απελευθερωμένοι.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο θεραπευόμενος θα εντοπίσει το μοτίβο των συμπεριφορών του. Η στιγμή μιας τέτοιας συνειδητοποίησης είναι η αρχή της αλλαγής μας. Είναι εκεί που αρχίζει η μαγεία.

Εκεί που ο θεραπευόμενος αρχίζει να νιώθει πως αξίζει να του συμβούν όμορφα πράγματα στη ζωή του. Μαθαίνει βήμα-βήμα ποιος είναι, βρίσκει την αξία του, αγκαλιάζει τα λάθη του, συγχωρεί κι αποδέχεται τον εαυτό του.

Επίσης, απ᾽ τα πιο σημαντικά θέματα είναι η σχέση που θα δημιουργηθεί μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου. Αυτή θα αποτελέσει το νέο καλούπι πάνω στο οποίο θα αποκτήσουμε την ικανότητα να φτιάξουμε τις νέες μας σχέσεις.

Είναι η σχέση που θα αποτελέσει το σωστό καλούπι, που είναι φτιαγμένο μόνο για μας, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες του πραγματικού μας εαυτού.

Μας μαθαίνει πώς είναι να σχετιζόμαστε σωστά: να εμπιστευόμαστε, να αγαπάμε, να θαυμάζουμε, να διαφωνούμε, να στηριζόμαστε, να δυναμώνουμε, να αντέχουμε, να αποδεχόμαστε, να συγχωρούμε, να δεσμευόμαστε, να έχουμε όρια αλλά και να τα θέτουμε στους άλλους.

Είναι η σχέση που θα έπρεπε να είχαμε μάθει από την οικογένειά μας αλλά δεν έγινε έτσι αφού οι γονείς μας ήταν και αυτοί ατελή όντα με τα δικά τους ελλείμματα.

Για το τέλος άφησα την άποψη που βρίσκεται λίγο ως πολύ καλά θρονιασμένη στο μυαλό μιας μεγάλης πλειοψηφίας ανθρώπων που θα ᾽θελαν πολύ να δοκιμάσουν την ψυχοθεραπεία, αλλά διστάζουν γιατί το θεωρούν ταμπού.

Η ψυχοθεραπεία δεν είναι τίποτα άλλο παρά η φροντίδα της ψυχής. Αν αρρωστήσει το σώμα σου θα πας στο γιατρό κι αυτό δεν είναι ντροπή.

Θες το σώμα σου να δείχνει όμορφο και υγιές και γι᾽ αυτό γυμνάζεσαι τακτικά και τρέφεσαι σωστά κι αυτό δεν είναι ντροπή. Νιώθεις την ανάγκη να θρέψεις το πνεύμα σου και γι᾽ αυτό διαβάζεις, ταξιδεύεις, διασκεδάζεις και αυτό δεν είναι ντροπή.